Endometriosis sık rastlanılan kadın rahatsızlıklarından biridir. İnfertil(kısır) kadınların %15' inde, kronik kasık ağrısı nedeniyle ameliyat edilen kadınların ise %20 sinde rastlanmaktadır. Çok çeşitli faktörler bu rahatsızlığa yol açabilir, ağrılı adet görme, ağrılı cinsel ilişki, kronik karın ve kasık ağrısı ve kısırlığa sebep olabilmektedir. Ancak başlangıç döneminde %60'ı belirti vermeyebilir.

Tanı için jinekolojik muayene, ultrasonografi ve kanda CA-125 seviyeleri yardımcı olabilir, ancak kesin tanı için laparaskopi gerekebilir.

Endometriozisin görünümü çok çeşitlidir, 3 grupta toplanabilir:

1-İmplantlar: Yaygın olarak rahim ve yan bağlarında, rahim ön-arka ve pelvis yan duvarlarında ve karın içinde gözle görülebilen koyu, siyah renkli odakların yanısıra, beyaz-opak veya sarı-kahverengi lekeler halinde bulunmaktadır. Derin endometriosis tanısında yüzey dokudan daha derinde ele gelen sert nodüller ile karar verilir

 

2- Endometrioma ( Çikolata Kisti) : Yumurtalıklarda görülen kistik endometriozise denir. Kist içindeki koyu kanlı sıvıdan dolayı adına çikolata kisti denmiştir.Genellikle çift taraflıdır ve büyüklüğü 10 cm çapa kadar ulaşabilir, karın içine patlayabilir ve yaygın akut batın şeklinde acil durumlara yol açabilir..

3- Adezyonlar( yapışıklıklar): Endometriozisin ilerlemesi sonucu oluşur. yaygınlık ve şiddetine göre derecelendirilir. Hastalığın ileri evrelerinde rastlanılan yapışıklıklar, yumurtaların ve tüplerin yapılarının bozulması, yumurta dokusunun endometriomalarla olan harabiyeti nedeniyle oluşan kısırlık gözardı edilmemesi gereken ve tedavi gerektiren bir gerçektir.

Tedavi yöntemleri 4 grupta incelenir:

1: Gözlem Tedavisi: Hafif endometriosisi olan, doğurganlığa kesin bir engel oluşturmayan kadınlarda uygulanabilir.

2: Medikal Tedavi: Hastanın klinik durumu, verilen ilaçların yarar ve yan etkileri gözetilerek çeşitli hormon tedavileri uygulanmaktadır. Oral kontraseptif dediğimiz doğum kontrol hapları, Danazol, Progesteron, Gestrinon, GnRH analogları tedavide kullanılabilen başlıca ajanlardır.

3: Cerrahi Tedavi: Hastanın klinik durumu ve jinekolojik bulgularına göre minör ve major cerrahi yöntemler uygulanmaktadır.

4: Kombine Tedavi( Cerrahi+Medikal): Cerrahi tedavi öncesi veya sonrası medikal tedavi uygulanır. Cerrahi tedavi öncesi uygulanan medikal tedavideki amaç cerrahi girişimi kolaylaştırmak, ameliyat sonrası yapışıklıkları azaltmak, kısırlık tedavisindeki zaman kaybını önlemektir.

Amaç kısırlık tedavisi ise genel olarak cerrahi sonrası ilk 1 yıl fertilite şansı çok yüksektir, bu nedenle cerrahi öncesi medikal tedavi uygulanımı yararlanımı arttırmaktadır.